Patronką obiektu jest Służebnica Boża Matka Magdalena Mortęska. Urodziła się w 1554 roku w Pokrzywnie, niewielkiej miejscowości znajdującej się nieopodal Grudziądza
Magdalena Mortęska pochodziła z Prus Królewskich. Wywodziła się z rodziny senatorskiej – ojciec Melchior Mortęski był starostą pokrzywińskim pod Grudziądzem i wojewodą chełmińskim (1475-1479). W herbie Mortęskich umieszczono dwie łapy drapieżnego ptaka. W roku 1558 Melchior Mortęski został wdowcem, pozostając na zamku w Pokrzywnie z trzema córkami i synem. Matka Elżbieta z Kostków to siostra biskupa chełmińskiego Piotra Kostki. Poprzez Matkę Magdalena spokrewniona była z możnym rodem Kostków, w tym także ze św. Stanisławem Kostką z Rostkowa. Jej rodzona siostra Anna Ludwika wyszła za mąż za Ernesta Weihera, z którego rodu pochodzą założyciele Wejherowa. Magdalena po śmierci matki przez cztery lata wychowywała się u siostry ojca na dworze topoleńskim. Ciotka Wulkowska wychowywała dziewczynkę w głębokiej wierze, ucząc jednocześnie gospodarności i zarządzania. W Topólnie właśnie, podczas prac w kuchni, Magdalena utraciła prawe oko. Jedną z posiadłości rodziny Mortęskich była wieś Mortęgi, położona niedaleko Lubawy. W latach 1566-1578 Magdalena spędziła swoją młodość i wychowywała się w rodzinnej posiadłości w Mortęgach, kiedy to nie chciała wyjść za mąż ani korzystać z zabaw na dworze. Ojciec miał nadzieję, że z nudów i pustki zatęskni za dworem i wróci. Nie wróciła.
Zmarła w opinii świętości. Opinia ta szerzyła się nie tylko wśród zakonnic, gdyż podzielali ją także jezuici. Za życia cenili wysoko Matkę Mortęską biskupi i nuncjusze papiescy za wskrzeszenie obserwancji zakonnej. Kult zaczął się zaraz po jej śmierci. Jezuita o. Brzechwa napisał żywot przeznaczony wyraźnie do przygotowania procesu beatyfikacyjnego. Ciało zostało uroczyście przeniesione do osobnego grobu w krypcie przed wielkim ołtarzem przy udziale jezuitów. Nieistniejący dziś Modlitewnik panien benedyktynek, który opisał ks. Pobłocki, zawierał modlitwy i litanie ku czci służebnicy Bożej Matki Magdaleny Mortęskiej. Modlono się do niej w pokusach, szczególnie zaś gdy chodziło o poznanie ukrytych grzechów. Na prośbę zakonnic chełmińskich w 1709 r. komisja biskupia zbadała ciało, które pozostało nieuszkodzone. Przebrano je w nowy habit. Aktu otwarcia grobu dokonał ks. Stanisław Hozjusz, wówczas kanonik włocławski i chełmiński, późniejszy biskup poznański. Proces nie był kontynuowany. W 1741 r. sprawiono nową trumnę i przeniesiono do wspólnej krypty zakonnic. Z chwilą kasaty klasztoru benedyktynek w 1817 r. upadł kult, a ciało zostało przez ostatnie zakonnice ukryte tak, że nie można go było odnaleźć.
W imieniu Państwa Prezes Aliny i Jana Szynaka udostępniamy link do materiałów i publikacji prasowych dotyczących wystawy prac Pana Wojciecha Stana zatytułowanej „Polskie benedyktynki mniszki”, której towarzyszyło wspomnienie Sługi Bożej Magdaleny Mortęskiej.
W sposób szczególny proszę o wysłuchanie niezwykle ciepłych słów Arcybiskupa Seniora Edmunda Piszcza na temat Sługi Bożej Magdaleny Mortęskiej.
Otwarcie wystawy odbyło się 27 kwietnia br. (piątek) o godz. 17 w Galerii Stary Ratusz w Olsztynie. Organizatorami wydarzenia byli: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, Pałac Mortęgi oraz Benedyktyńska Wspólnota „Benedictus”.
Wierzymy, iż pamięć o Słudze Bożej Magdalenie Mortęskiej jest żywa wśród Nas każdego dnia. Zapewniając o modlitwie za Jej wstawiennictwem,
Pozostańcie z Bogiem.
Alina i Jan Szynaka
Właściciele Pałacu Mortęgi
Autor: Małgorzata Borkowska
Książka w formie beletrystycznej opisuje życie i działalność Służebnicy Bożej Matki Magdaleny Mortęskiej (1554-1631) – ksieni i reformatorki zakonu benedyktynek. W dzieciństwie utraciła prawe oko, stąd w tytule pojawia się stwierdzenie: jednooka ksieni. Jej inicjatywie zawdzięczała wspólnota benedyktynek ożywiającą reformę wielu klasztorów m.in. w Chełmnie, Żarnowcu, Nieświeżu, Lwowie, Sandomierzu. W sumie kongregacja chełmińska liczyła 22 klasztorów pod rządami ksieni chełmińskiej. Zmarła w opinii świętości w 1631 r. Pochowano ją w krypcie w kościele klasztornym w Chełmnie. W ostatnich latach wznowiono proces beatyfikacyjny.
(Magdalena Mortęska i Jej rola w Reformie Trydenckiej) pod redakcją Ks. Dariusza Zagórskiego, ks. Pawła Hoppe i Żanety Sztylc
Boże, Ty obdarzyłeś służebnicę Twoją
Magdalenę Mortęską licznymi łaskami
tak, że podczas swego ziemskiego życia jaśniała
pięknością swej duszy jak promień świetlany
pośród błędów wiary, pociągając swym przykładem
wiele dusz do Boga.
Wysłuchaj nasze pokorne błagania,
które do Ciebie zanosimy, prosząc,
abyś ponownie raczył objawić światu świętość jej życia.
Spraw, aby dzisiaj jej wstawiennictwo, jak niegdyś
ziemska gorliwość o chwałę Bożą i zbawienie ludzi,
wyjednało nam łaskę (…) i doprowadziło do poznania prawdy,
i osiągnięcia szczęścia wiecznego.
Amen.
